Νίκος Γκάλης: Ο μύθος, ο θρύλος του ελληνικού μπάσκετ

 

 

H EOK θα βραβεύσει τον θρυλικό Έλληνα γκαρντ στον φιλικό αγώνα του αντιπροσωπευτικού μας συγκροτήματος με την Σλοβενία, την Παρασκευή (4/8) και η φανέλα του θα ανέβει στην οροφή του γηπέδου του ΟΑΚΑ, το οποίο φέρει και το όνομα του.

 

Η πρώτη εμφάνιση του με το εθνόσημο έγινε στο Προ-Ολυμπιακό τουρνουά του 1980, στο οποίο είχε κατά μέσο όρο 20.5 πόντους, αλλά η γαλανόλευκη δεν κατάφερε να προκριθεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες της ίδιας χρονιλας στην Μόσχα. Ο πρώτος αγώνας του Νίκου Γκάλη με την επίσημη αγαπημένη έγινε στις 6 Μαΐου 1980 στο Βεβέ της Ελβετίας,στην ήττα από την Σουηδία με 25 πόντους. Ο 23χρονος τότε διεθνής ομογενής γκαρντ έχει πει για αυτόν τον αγώνα μεταξύ άλλων ότι: «Ήμουν πολύ χαρούμενος, ανυπόμονος και υπερήφανος που θα φορούσα την φανέλα της Εθνικής ομάδας, αλλά παράλληλα ένιωθα και πολύ αγχωμένος και πιεσμένος ενόψει της πρώτης μου εμφάνισης. Έβαλα 25 πόντους, αλλά χάσαμε και κανένας δεν ήταν ευχαριστημένος. Τότε διαπίστωνα ότι είχαμε καλές μονάδες και πίστευα ότι υπάρχει προοπτική, αλλά δεν θα μπορούσα ποτέ να διανοηθώ ότι θα φτάναμε στον θρίαμβο του 1987». Φοβερές εμφανίσεις είχε κάνει και στα Προ-Ολυμπιακά τουρνουά του 1984 και του 1988, με 31.6 πόντους και 28.4 πόντους μέσο όρο αντίστοιχα, με την Ελλάδα να μην παίρνει το εισιτήριο στους Ολυμπιακούς Αγώνες σε ισάριθμες περιπτώσεις.

 

 

Ο Νίκος Γκάλης με την Εθνική Ελλάδας συμμετείχε σε πέντε διοργανώσεις του Eurobasket και στις τέσσερις αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ (1981, 1983, 1987, 1989). Αυτό είναι ένα ρεκόρ που έχει κάνει μόνο ο Γιουγκοσλάβος Ραντιβόι Κόρατς.

 

.Ο Νίκος Γκάλης αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ στο Eurobasket του 1983 (33 πόντους μ.ο.), το 1987 (37 πόντους μ.ο.) το 1989 (35.6 πόνους μ.ο.) και το 1991 (32.4 πόντους μ.ο.) Κανένας άλλος πρώτος σκόρερ δεν έχει πάνω από 30 πόντους μέσο όρο σε τελική φάση Eurobasket. Ο μόνος που το πλησίασε είναι ο πρώτος σκόρερ του Eurobasket 2022, ο Έλληνας Γιάννης Αντετοκούνμπο με 29.3 πόντους κατά μέσο όρο.

 

 

Ο θρυλικός Έλληνας γκαρντ συμμετείχε για πρώτη φορά σε Eurobasket το 1981 και στα γήπεδα της Τσεχοσλοβακίας, είχε κατά μέσο όρο 19.9 πόντους και συνολικά 161 πόντους. Δύο νίκες και επτά ήττες για την γαλανόλευκη, η οποία κατέλαβε την 9η θέση στην διοργάνωση. Η Ελλάδα κατά γενική ομολογία είχε μεγάλη έλλειψη φόργουορντ στην αποστολή της σε εκείνη την διοργάνωση, ενώ ο Νίκος Γκάλης έδειξε πράγματα από το αστείρευτο ταλέντο του, ενώ ηγήθηκε της Εθνικής μας ομάδας, κάτι οπού έμελλε να...του γίνει συνήθεια τα επόμενα χρόνια που ήρθαν και οι επιτυχίες.

 

 

Η Ελλάδα πήρε την 11η θέση στο Eurobasket 1983, με τον θρυλικό Έλληνα γκαρντ να αναδεικνύεται πρώτος σκόρερ με συνολικά 233 πόντους και 33.0 πόντους μέσο όρο, ενώ ήταν και μέλος της καλύτερης ομάδας του τουρνουά. Το ρεκόρ για το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα ήταν 2-5, με τον Νίκο Γκάλη να μην έχει κάτω από 20 πόντους σε κανένα παιχνίδι, κάτι πραγματικά εντυπωσιακό.

 

Οι πόντοι του Νίκου Γκάλη στο Eurobasket 1983: Σουηδια (69-66) 20π., Γαλλία (79-77), 38π., Ιταλία (108-83), 32π., Γιουγκοσλαβία (77-76), 25π., Ισπανία (100-79, 34π.)  Αγώνες κατάταξης: Τσεχοσλοβακία (88-85, 38π.), Σουηδία (102-97 στην παράταση), 44π. 

 

Και μόνο από τα στατιστικά φαίνεται ότι ο Νίκος Γκάλης ξεχώρισε για το επιθετικό του ταλέντο, το μεγάλο σκοράρισμα του, αλλά και το μέταλλο που απέδειξε από το οποίο είναι φτιαγμένος. Η Ελλάδα έπαιξε στα ίσα όλα τα ματς με ελάχιστες εξαιρέσεις και έχασε με διαφορά κάτω των τριών πόντων στις τρεις από τις πέντε  ήττες. Υπενθυμίζουμε ότι σε εκείνο το θεσμό η Ιταλία και η Ισπανία πήραν την πρώτη και την δεύτερη θέση αντίστοιχα, με τα μεγάλα φαβορί, Σοβιετική Ένωση και Γιουγκοσλαβία να μένουν στην τρίτη και στην έβδομη θέση αντίστοιχα. 

 

 

 

Παρά την απουσία της Ελλάδας από το Eurobasket 1985, η χώρα μας έδωσε το παρών στο Παγκόσμιο Κύπελλο 1986, για το οποίο θα αναφερθούμε παρακάτω. Το Eurobasket 1987 διεξήχθη στο τότε νεόκτιστο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας και εκεί γράφτηκε ιστορία όχι μόνο για το ελληνικό μπάσκετ...αλλά για τον ελληνικό αθλητισμό γενικότερα. Η "μικρή" Ελλάδα κατάφερε να κερδίσει μεγάλα φαβορί και παραδοσιακές δυνάμεις του μπάσκετ, δείχνοντας σε έναν λαό που διψούσε για διακρίσεις, ότι με κόπο, με πολύ δουλειά και με πολύ προσπάθεια, όλα είναι πιθανά. Ήταν η κατάκτηση που έκανε όλο τον κόσμο να δει το μπάσκετ με άλλα μάτια και να το εκτοξεύσει στην δημοφιλία. 

 

 

Ο μεγάλος πρωταγωνιστής ήταν φυσικά ο Νίκος Γκάλης, που σημείωσε τον μεγαλύτερο μέσο όρο στην ιστορία του Eurobasket και γενικότερα, σε διεθνείς διοργανώσεις με 37.0 πόντους μέσο όρο. Σε εκείνη την διοργάνωση ήταν ο MVP της ο θρυλικός γκαρντ, ο πρώτος σκόρερ της και μέλος της καλύτερης πεντάδας του θεσμού μαζί και με τον Παναγιώτη Φασούλα. Η επίσημη αγαπημένη είχε ρεκόρ 6-2, με τις ήττες να γίνονται στην φάση των ομίλων. Δεν έγινε πολύ δυνατό ξεκίνημα με την χώρα μας να προκρίνεται ως τέταρτη από τον Α' όμιλο με ρεκόρ 3-2, όπως και είχε πει και ο κόουτς Κώστας Πολίτης: «Προχωρούσαμε βήμα – βήμα και αυτή η ομάδα μέχρι το ’87 είχε ωριμάσει και είχε αποκτήσει εμπειρίες. Άρχιζε να κάνει αισθητή την παρουσία της». Τρεις νίκες στα ισάριθμα ματς με πολύ δυνατούς αντιπάλους όπως η Γιουγκοσλαβία στα ημιτελικά και η Σοβιετική Ένωση στον τελικό. 

 

 

Οι πόντοι του Νίκου Γκάλη στο Eurobasket 1987: Ρουμανία (109-77, 44π.), Γιουγκοσλαβία (84-78, 44π.), Ισπανία (109-86, 35π.), Σοβιετική Ένωση (69-66, 31π.), Γαλλία (82-69, 34π.).

 

Προημιτελικός Ιταλία (90-78, 38π.), Ημιτελικός Γιουγκοσλαβία (81-77, 30π.), Τελικός Σοβιετική Ένωση (103-101 στην παράταση, 40π.)

 

Η Ελλάδα στον τελικό με την Σοβιετική Ένωση για το Eurobasket 1987:

 

Ελλάδα (Πολίτης): Γκάλης 40 (1), Γιαννάκης 10 (2) , Καμπούρης 10, Ρωμανίδης 3, Ανδρίτσος 10, Φασούλας 12, Ιωάννου 8, Χριστοδούλου 10 (1), Φιλίππου.

 

Στην 36η επέτειο του θριάμβου του τελικού του Eurobasket 1987, ο Νίκος Γκάλης ανέφερε στην ανάρτηση του ότι:  «Η επιτυχία εκείνης της ομάδας έκανε έναν λαό να πιστέψει στον εαυτό του». Αυτή η φράση συμπυκνώνει όλα τα μεγάλα οφέλη έφερε αυτήν η επιτυχία πέρα από την διάκριση, το μετάλλιο. Ο κόσμος βγήκε στους δρόμους να πανηγυρίσει και ατένιζε το μέλλον με αισιοδοξία, έχοντας το μπάσκετ και τον αθλητισμό στα ενδιαφέροντα του. 

 

Έχουν γραφτεί πάρα πολλά για αυτήν την διοργάνωση, είναι  ένας επός του ελληνικού αθλητισμού, με τους παίκτες του αντιπροσωπευτικού μας συγκροτήματος να αποδεικνύουν ότι δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τις παραδοσιακές δυνάμεις. Αυτό φαίνεται και από τις δηλώσεις του Νίκου Γκάλη για τον αγώνα Ελλάδα-Ιταλία για τα προημιτελικά του Eurobasket 1987: «Ήμουν τόσο σίγουρος ότι θα κερδίσουμε, από την ώρα της παρουσίασης των ομάδων. Έβλεπα φοβισμένα τα μάτια των Ιταλών».

 

 

 

Το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα παρέμεινε στις επιτυχίες στο Eurobasket του 1989, στο οποίο πήρε το ασημένιο μετάλλιο. Ο θρυλικός Έλληνας γκαρντ έκανε και πάλι εντυπωσιακές εμφανίσεις, με 35.6 πόντους μέσο όρο αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ και μέλος της καλύτερης πεντάδας του θεσμού. Οι αγώνες έγιναν στο Ζάγκρεμπ, της τότε Γιουγκοσλαβίας, μιας πόλης που ανήκει τώρα στην Κροατία. Στον ημιτελικό, η χώρα μας νίκησε την χρυσή Ολυμπιονίκη του 1988 στην Σεούλ, Σοβιετική Ένωση με 81-80 και προκρίθηκε για πρώτη φορά στην ιστορία της σε δύο σερί τελικούς του Eurobasket. Στον τελικό όμως η Ελλάδα ηττήθηκε από την διοργανώτρια, Γιουγκοσλαβία με 98-77 και πήρε το ασημένιο μετάλλιο.

 

 

Οι πόντοι του Νίκου Γκάλη στο Eurobasket 1989: Γιουγκοσλαβία (103-68, 30π.), Γαλλία (80-74, 30π.), Βουλγαρία (103-73, 43π.), Ημιτελικός Σοβιετική Ένωση (81-80, 45π.), Τελικός Γιουγκοσλαβία (98-77, 30π.).

 

Η διοργάνωση του Eurobasket 1989 ήταν λίγο ιδιαίτερη, γιατί μιλάμε για τουρνουά οχτώ χωρών που διεξήχθη σε έξι ημέρες, οπότε κάθε λάθος κόστιζε ακριβά. Όλοι αναγνώριζαν την σπουδαία ομάδα της Ελλάδας, με τον  Αλεξάντερ Γκομέλσκι της Σοβιετικής Ένωσης να αναφέρει ότι: "Πριν από δύο χρόνια νόμιζα ότι η Ελλάδα είχε θριαμβεύσει επειδή έπαιζε στο γήπεδό της. Έκανα λάθος. Φέτος μας απέδειξαν ότι μπορούν να τα καταφέρουν και εκτός έδρας. Ανακαλώ".  Ο Άτσο Νίκολιτς της Γιουγκοσλαβίας δήλωσε ότι: "Ήταν φοβερός. Όπως και όλη η ελληνική ομάδα, η οποία απέδειξε ότι μπορεί να κάνει μεγάλες νίκες και μακριά από την οχλοβοή της έδρας". 

 

Ο Νίκος Γκάλης ήταν πάντα χαμηλών τόνων στις δηλώσεις του και δεν ήθελε τους διθυράμβους. Για παράδειγμα μετά την νίκη επί της Βουλγαρίας και την πρόκριση στα ημιτελικά είχε πει μόνο: "Κάναμε αυτό που έπρεπε. Συνεχίζουμε".

 

 

Για τέταρτη φορά ο Νίκος Γκάλης αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ και ήταν μέλος της καλύτερης πεντάδας στο Eurobasket 1991 με κατά μέσο όρο 32.4 πόντους. Εκείνη ήταν η τελευταία εμφάνιση του θρυλικού Έλληνα γκαρντ σε μεγάλη διοργάνωση με την εθνική μας ομάδας μετά από μια δεκαετία συνεχούς παρουσίας με πολύ μεγάλες επιτυχίες. 

 

 

Παρά τον αποκλεισμό της από τους ομίλους λόγω τριπλής ισοβαθμίας με την Γαλλία και με την Τσεχοσλοβακία, το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα επικράτησε της Βουλγαρίας και της Τσεχοσλοβακίας στους αγώνες κατάταξης και κατετάγη στην 5η θέση.

 

Οι πόντοι του Νίκου Γκάλη στο Eurobasket 1991: Ιταλία (82-72, 19π.), Τσεχοσλοβακία (123-113 στην παράταση, 32π.), Γαλλία (93-81, 39π.)    Θέσεις κατάταξης: Βουλγαρία (110-83, 35π.), Τσεχοσλοβακία (95-79, 37π.). 

 

Παγκόσμιο Κύπελλο 1986

Ο Νίκος Γκάλης αγωνίστηκε με την Εθνική Ελλάδας μόνο στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1986, αλλά προφανέστατα θεωρείται ένας από τους θρύλους της διοργάνωσης, αφού μεταξύ άλλων είναι ο πρώτος σκόρερ στον μέσο όρο πόντων στην ιστορία του θεσμού.

Στην 10η θέση με ρεκόρ 6-4 κατετάγη το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1986, με τον Νίκο Γκάλη να γράφει ιστορία. 

 

-Έχει τον δεύτερο μεγαλύτερο μέσο όρο πόντων σε μία διοργάνωση με 33.7 (Παγκόσμιο Κύπελλο 1986) πίσω μόνο από τον θρυλικό Όσκαρ Σμιντ της Βραζιλίας.

 

-Έχει την μεγαλύτερη συνολική συγκομιδή πόντων σε μία διοργάνωση με 337 πόντους (Παγκόσμιο Κύπελλο 1986)

-Αλλά, έχει και τον καλύτερο μέσο όρο πόντων στην ιστορία της διοργάνωσης. Αυτό το πέτυχε σε σύνολο δέκα αναμετρήσεων.

 Πολύ απλά, κανένας άλλος παίκτης δεν κατάφερε να έχει μέσο όρο πάνω από 33.7 πόντους. Ο μοναδικός ακόμη που έχει πάνω από 30 πόντους είναι ο Πα Σιν Ντονγκ της Νότιας Κορέας με 32.6 μ.ο. πόντων σε οχτώ αγώνες στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970.

Οι πόντοι του Νίκου Γκάλη στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1986: Παναμάς (110-86, 53π.), Γαλλία (87-84, 34π.), Ισπανία (87-86, 23π.), Βραζιλία (115-95, 25π.), Νότια Κορέα (98-80, 43π.), Σοβιετική Ένωση (105-93, 32π.), Κούβα (74-66, 18π.), Ισραήλ (82-79, 20π.)  Θέσεις κατάταξης Αργεντινή (102-88, 40π.), Κίνα (112-111, 49π.)

 

 

 

Το Νορθ Καρολάινα Ταρ Χιλς στο οποίο αγωνιζόταν ο Μάικλ Τζόρνταν, το οποίο είχε έρθει στην Θεσσαλονίκη για το τουρνουά Δημήτρια του 1983. Η ομάδα του ελληνικού πανεπιστημίου είχε παίξει δύο φιλικούς αγώνες σε μία μέρα, με την Εθνική Ελλάδας και με τον Ερυθρό Αστέρα. Οι Θεσσαλονικείς είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν σε τρεις αγώνες τον καλύτερο παίκτη της χρονιάς του 1983 στο κολεγιακό μπάσκετ των ΗΠΑ. Η προπόνηση του Νορθ Καρολάινα επίσης προσέλκυσε το ενδιαφέρον και γράφτηκαν πολλά άρθρα για τις πρωτοποριακές μεθόδους που χρησιμοποιούνταν. 

 

Το αμερικανό πανεπιστήμιο νίκησε το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα με 100-83, με τον Τζόρνταν να σκοράρει 34 πόντους και τον Γκάλη να βάζει 24 πόντους. Ο Μάικλ Τζόρνταν είχε πει για τον "γκάνγκστερ" ότι: «Είναι ένας πλήρης παίκτης. Δεν περίμενα να δω έναν τέτοιο σκόρερ από την Ευρώπη».

Το Νορθ Καρολάινα κέρδισε μετά από δύο παρατάσεις τον Ερυθρό Αστέρα με 105-104, ενώ μια μέρα νωρίτερα, είχε επικρατήσει της ιταλικής Μπερλόνι με 87-71.

 

Ο Νίκος Γκάλης με την Εθνική Ελλάδας αγωνίστηκε συνολικά σε 168 αγώνες, έχοντας 5.129 πόντους και κατά μέσο όρο 30.5 πόντους. 

https://www.youtube.com/watch?v=7cNTcDIGbhE&pp=ygUWRXVyb2Jhc2tldCAxOTg3IEdyZWVjZQ%3D%3D