Έρευνα «Manolo»:Τι μας δείχνει η τάση των ρούκι στην Euroleague

Μέσα από μια πλήρη και λεπτομερή παρουσίαση, ο Manolo εξάγει σημαντικά συμπεράσματα για την εισροή ΜΗ ευρωπαίων πρωτοεμφανιζόμενων στην κορυφαία διοργάνωση τα τελευταία χρόνια

Το σημερινό κείμενο είναι ιδιαίτερο για μένα, αφενός γιατί καταπιάνεται με ένα πολύ ενδιαφέρον ζήτημα που απασχολεί την μπασκετική κοινότητα και δη εκείνη της Euroleague, αφετέρου γιατί αποτελούσε «προσωπικό στοίχημα», να βγει στην επιφάνεια, μετά από μια πολυήμερη έρευνα! Με αυτό το θέμα είχαμε καταπιαστεί και την περσινή χρονιά, ακολουθώντας την τάση που επικρατούσε, με την επιτυχημένη «εισβολή» rookie παικτών στη διοργάνωση και την άμεση προσαρμογή τους. Μια τάση η οποία συνεχίζεται τη φετινή σεζόν, βλέποντας νέους παίκτες, χωρίς προηγούμενη εμπειρία από την Euroleague, να «αφήνουν το σημάδι» τους, εδραιώνοντας τη θέση τους σε μια λίγκα, που αναγκαστικά, βλέποντας πολλούς παίκτες από το star system της προηγούμενης γενιάς να μεγαλώνει, ψάχνει τους νέους πρωταγωνιστές... 

Αυτήν τη φορά, στο μικροσκόπιό μας έχουν μπει όλοι οι μη Ευρωπαίοι rookies που έχουν αγωνιστεί στην Euroleague μετά την εφαρμογή του νέου format, δηλαδή από την περίοδο 2016-17 και έπειτα. Ο σκοπός του κειμένου είναι η εξέυρεση κάποιων «μοτίβων» στην επιλογή των μη Ευρωπαίων rookie από τις ομάδες και τους προπονητές όλα αυτά τα 8 χρόνια. Στο εύλογο ερώτημα γιατί η «δεξαμενή» δεν περιλαμβάνει και Ευρωπαίους παίκτες, η απάντηση είναι ότι τα μεγέθη και οι παράμετροι δεν είναι άμεσα συγκρίσιμα, αφενός γιατί η μπασκετική κουλτούρα και παιδεία είναι διαφορετική για όσους έχουν ξεκινήσει την καριέρα τους στη Γηραιά Ήπειρο και άρα εξ ορισμού η προσαρμογή πιο smooth, αφετέρου γιατί αρκετοί από αυτούς μπορεί να είναι προϊόντα των ίδιων ακαδημιών των ομάδων (βλ. Doncic). Όσον αφορά το χρονικό ορίζοντα της 8ετίας, έχει να κάνει με το νέο τρόπο διεξαγωγής της διοργάνωσης, δηλαδή round robin σύστημα στην Regular Season με 16 ομάδες αρχικά και 18 στη συνέχεια, όπου οι αλλαγές στους συλλόγους που συμμετείχαν δεν ήταν μεγάλες.

Το δείγμα, λοιπόν, συμπεριλαμβάνει 28 ομάδες και 246 συνολικά rookie παίκτες, οι οποίοι εντάχθηκαν στην Euroleague. Τα συμπεράσματα που εξάγονται, όπως θα δούμε στη συνέχεια, είναι ενδιαφέροντα και δείχνουν ότι η σωστή επιλογή νέων παικτών, κυρίως US εθνικότητας, αποτελεί σημαντικό στοιχείο για τις περισσότερες ομάδες. Παρόλα αυτά, σε ένα πρωτάθλημα, με την ανταγωνιστικότητα και το βαθμό δυσκολίας, τόσο στο «physical» κομμάτι, όσο και στον τομέα της τακτικής της Euroleague, η πρότερη εμπειρία από τη διοργάνωση, δεν παύει να αποτελεί κομβικό παράγοντα, ειδικά για τις ομάδες που κάνουν πρωταθλητισμό.

Ξεκινάμε την ανάλυση με τον πρώτο πίνακα, όπου εμφανίζονται οι ομάδες με τους περισσότερους μη Ευρωπαίους rookie παίκτες στα ρόστερ τους.

Στην κορυφή βρίσκεται η Maccabi, με 25 παίκτες να έχουν αγωνιστεί αυτά τα 8 χρόνια χωρίς να έχουν προηγούμενη εμπειρία Euroleague. Κάτι που έχει λογική, λαμβάνοντας υπόψιν ότι η Ισραηλινή ομάδα έχει «Αμερικανικές» ρίζες και συνηθίζει να επενδύει σε παίκτες με τέτοια μπασκετική κουλτούρα. Ειδικά στα 3,5 χρόνια του Σφαιρόπουλου επέλεξε 12 παίκτες, άλλους με επιτυχημένη παρουσία (Black, Bryant, Dorsey, Jones, Acy, Evans) και άλλους που δεν άφησαν θετικές εντυπώσεις (Kam. Taylor, Khyri Thomas). Στη 2^η θέση βρίσκουμε την Baskonia, γεγονός που δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς ο Βάσκικος σύλλογος παραδοσιακά έχει στρατηγική να «φτιάχνει» star για την Euroleague. Το παράδειγμα του James πριν 10 περίπου χρόνια, έχουν ακολουθήσει παίκτες όπως οι Larkin, Howard, McIntyre, Shields, Henry και Thompson.

Λίγο πιο κάτω βρίσκονται χέρι-χέρι οι δύο «αιώνιοι» αντίπαλοι από την Ελλάδα, ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός με 16 rookie. Σε αυτή την περίπτωση, κάποιες επιλογές έχουν και συγκυριακό χαρακτήρα, καθώς οι ερυθρόλευκοι έχουν 7 προσθήκες νεοεμφανιζόμενων παίκτών μεσούσης της σεζόν (συμπεριλαμβανομένου του Moses Wright), συνεπώς υπό την πίεση χρόνου και λιγοστών επιλογών κατέφυγαν σε αυτή τη λύση, με άλλες μεταγραφές να είναι «λίρα-εκατό» (βλ. McKissic, Wright) και άλλες να ξεχνιούνται σύντομα (Reed, Ellis). Αξίζει να αναφερθεί ότι ο Ολυμπιακός μόνο για τρία καλοκαίρια είχε ως στρατηγική το «χτίσιμο» του ρόστερ με παίκτες εκτός Euroleague, την περίοδο του Blatt με Williams-Goss, LeDay, Baldwin, Punter και την 1^η ουσιαστικά ολοκληρωμένη σεζόν του Μπαρτζώκα στον πάγκο, μετά το ξέσπασμα του Covid-19 και τους ερυθρόλευκους εκτός Α1 (Harrison, Martin). Σε καμία από αυτές δεν προκρίθηκε στα play-off… Αντίστοιχα ο Παναθηναϊκός στην επιτυχημένη ομάδα του Pascual την περίοδο 2016-18 έβαλε μόνο δύο rookie στο ρόστερ (Denmon, Payne), ενώ αντίθετα την τριετία 2020-23, με το budget αισθητά περιορισμένο, είχε 6 παίκτες χωρίς εμπειρία Euroleague, χωρίς κανείς να αφήσει το στίγμα του, πλην Macon. Πάντως τη φετινή σεζόν, φαίνεται να έχει πιάσει τον πρώτο λαχνό με την επιλογή του Kendrick Nunn, ο οποίος εξελίσσεται σε ηγετική φιγούρα για τους πράσινους!

Στη συνέχεια βλέπουμε τη Zalgiris, η οποία έχει να υπερηφανεύεται για εξαιρετικές κινήσεις σε μη Ευρωπαίους rookies, οι οποίοι ανέβασαν ραγδαία το status τους (Pangos, Hayes-Davis, Walkup, Landale, Nebo). Στον αντίποδα, η Fenerbahce δεν έχει να επιδείξει κάτι ιδιαίτερο πέραν των Pierre και Motley, με τις mid-season προσθήκες «ηχηρών» ονομάτων (Bennett, O’Quinn) να στέφονται από αποτυχία. Τις υπόλοιπες θέσεις καταλαμβάνει μόνο ένας σύλλογος με A-license (Armani, με μία παρουσία σε F4) και οι Βαλένθια, Μπάγερν, Ερ. Αστέρας, Βιλερμπάν. Παρατηρούμε ότι καμία ομάδα που έχει κατακτήσει το τρόπαιο τα τελευταία 8 χρόνια (Real, CSKA, Efes) πλην της Fenerbahce, δεν βρίσκεται στην πρώτη δεκάδα, με τους Μαδριλένους μάλιστα να είναι τελευταίοι με μόλις 3 μη Ευρωπαίους rookie (Randle, Lima, Tavares). Συνεχίζουμε με τον επόμενο πίνακα και συγκεκριμένα τους προπονητές που επιλέγουν rookies και τη συχνότητα.

Η κορυφή είναι «Ελληνική υπόθεση» με τον Σφαιρόπουλο να προπορεύεται με 16 επιλογές και τον Μπαρτζώκα να ακολουθεί με 12. Όπως προαναφέραμε, το περασμα του Σφαιρόπουλου από τη Maccabi χαρακτηρίστηκε από αρκετές επιτυχημένες μεταγραφές rookie, ενώ το ίδιο συνέβη σε ένα βαθμό και στον Ολυμπιακό, με τον Khem Birch να «εξαργυρώνει» την καλή του χρονιά με ένα καλό συμβόλαιο στο ΝΒΑ. Πάντως η τελευταία του σεζόν στον ερυθρόλευκο πάγκο κάπως μετρίασε τις εντυπώσεις με τον «πολύ» NBA-er Hollis Thompson να είναι εκτός κλίματος. Στην 8ετία που εξετάζουμε, ο coach Μπαρτζώκας είχε τεράστια συμβολή στην άνοδο της Khimki με τις επιλογές παικτών όπως οι Gill, Mickey, χωρίς να συμβεί το ίδιο στη χτυπημένη από τραυματισμούς Barcelona, με τους Munford, Faverani, Jon. Holmes να μη δίνουν το κάτι παραπάνω.

Στην 3^η θέση έχουμε πολλαπλή ισοβαθμία, όπου ξεχωρίζει το … recruiting clinic του Blatt σε Darussafaka (Wilbekin, Clyburn) και Ολυμπιακό (Goss, LeDay, Punter, Baldwin), με όλους αυτούς τους παίκτες να κάνουν σημαντικό step up στη συνέχεια της καριέρας τους! Αντίθετα, ο Ιτούδης δεν έδειξε κάτι ιδιαίτερο στην CSKA πλην Peters, με τις προσθήκες των Ayres και Baker να είναι από τις χειρότερες αυτή την 8ετία. Ο Perasovic έχει να υπερηφανεύεται για την Efes του 2016-17 και την προπέρσινη Unics, δυο «δουλειές» που έχουμε να θυμόμαστε για το όμορφο μπάσκετ που έπαιξαν οι ομάδες του. Από τα υπόλοιπα ονόματα ξεχωρίζει ο Jasickevicius με τη σημαντική προσφορά στη Zalgiris, ενώ ήταν και εκείνος που έφερε στην Ευρώπη για πρώτη φορά τον Exum (παρόλο που το επόμενο καλοκαίρι τον ... έστειλε στην αγκαλιά του Obradovic)! Άξια αναφοράς είναι και η παρουσία του Mumbru στην πρώτη δεκάδα, μόλις σε δύο χρόνια στη Valencia, με «έξυπνες» επιλογές, όπως οι Harper, Webb, Reuvers, Anderson.

Αφού είδαμε, λοιπόν, τις επιλογές ομάδων και προπονητών, ας δούμε και τις συνήθειές τους, που είναι και ο βασικός σκοπός του κειμένου. Από που αρέσκονται να «ψωνίζουν» οι σύλλογοι και τα τεχνικά staff; Ποιες είναι οι διοργανώσεις και ομάδες εκτός Euroleague που την τροφοδοτούν κατά κανόνα με νέους παίκτες; Ο ακόλουθος πίνακας είναι πολύ κατατοπιστικός όσον αφορά τα πρωταθλήματα, από όπου προτιμούν να κάνουν μεταγραφές οι ομάδες.

Παρά την αντιθέτως θρυλούμενη άποψη, οι ομάδες της Euroleague αρέσκονται να «ψωνίζουν» απευθείας από τις ΗΠΑ, «θυσιάζοντας» κάποιους μήνες προσαρμογής, στην προσπάθεια ανεύρεσης μεγαλύτερης ποιότητας και ατομικού ταλέντου. Παρόλα αυτά η δεξαμενή του NBA και ειδικά βετεράνων παικτών δεν φέρνει ευχάριστες αναμνήσεις στις περισσότερες ομάδες, αν θυμηθούμε τα παραδείγματα των Wesley Johnson (Παναθηναϊκός) και Troy Daniels (Armani). Φυσικά υπάρχουν και αρκετές εξαιρέσεις, αλλά αυτές βρίσκονται κυρίως στις νεότερες ηλικίες (Larkin, Nunn, Howard). Αντίθετα, η G League αποτελεί μια value for money «δεξαμενή» για παίκτες, αρκεί οι προπονητές να μπορούν να φιλτράρουν και κυρίως να «βγάλουν» τον καλύτερο εαυτό παικτών που έχουν συνηθίσει να παίζουν κυρίως για τα νούμερα. Περιπτώσεις όπως οι Hilliard, Lloyd, Lorenzo Brown, Baldwin και Gillespie ήρθαν απευθείας από εκεί και όμως έχουν καταφέρει άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο να εδραιώσουν τη θέση τους στην Euroleague. H «βασίλισσα» των Ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων ως τελευταίος σταθμός πριν την Euroleague, είναι αναμφίβολα η Τουρκία, με 37 παίκτες να προέρχονται από την BSL και οι περισσότεροι από αυτούς να κάνουν σημαντική καριέρα. Ακολουθεί η Ισπανική Liga Endesa με 26, όπου βέβαια θα είχε άλλη θέση αν προσμετρούνταν και οι Ευρωπαίοι παίκτες. Περίοπτη θέση, όπως αναμενόταν, έχουν και τα προωταθλήματα Γερμανίας και Ιταλίας, ενώ στην 7^η θέση βρίσκεται η Ελληνική Α1 με 13 rookie! Στη «μάχη» μεταξύ Eurocup και BCL, το πάνω χέρι έχει ξεκάθαρα η πρώτη διοργάνωση με 47 παίκτες.

Κάποια από τα patterns που παρατηρούμε είναι ότι ο coach Μπαρτζώκας αρέσκεται να παίρνει παίκτες από την αγορά της Τουρκίας, καθώς 5 από τους 9 συνολικά rookies που έχει επιλέξει για Khimki και Ολυμπιακό, προέρχονται από αυτό το πρωτάθλημα (Gill, Crocker, McKissic, Harrison, Wright). Επίσης η Valencia δείχνει σαφή προτίμηση στο εγχώριο πρωτάθλημα, καθώς 8 από τους 12 νεοεμφανιζόμενους παίκτες είναι από τη Liga Endesa! Μάλιστα, ενώ η ίδια έχει αγωνιστεί επί σειρά ετών στο Eurocup, έχει την τάση να «ψωνίζει» από το BCL, με 5 παίκτες να προέρχονται από τη διοργάνωση της FIBA. Άλλο ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η Bayern από τα πρώτα χρόνια παρουσίας της στην Euroleague έχει ανοίξει δίαυλο με τις ΗΠΑ, καθώς 6 από τους 11 rookies της είναι είτε από NBA, είτε από G League (D. Williams, Huestis, Monroe, Winston, Gillespie, Cheatham). Αφού είδαμε, λοιπόν, τα κυριότερα πρωταθλήματα ανά τον κόσμο, ας δούμε και ποιες είναι εκείνες οι ομάδες που παραδοσιακά τροφοδοτούν την Euroleague με rookies.

Στην 1^η θέση είναι η Ισπανική Murcia, η οποία έχει δώσει 7 παίκτες στην Euroleague, χωρίς να συνυπολογίζεται ο Campazzo, που αγωνίστηκε εκεί ως δανεικός. Παρόλα αυτά τα ονόματα αφήνουν μάλλον πικρή γεύση, με κανέναν εκ των Lima, Faverani, Hannah, Webb, Chiozza, Frankamp και Eddie να μην έχει ιδιαίτερα ξεχωριστή παρουσία. Το αντίθετο ισχύει με την περίπτωση των Raptors 905 από την G League, που αναμφισβήτητα αποτελούν «χρυσωρυχείο» για όποια ομάδα επιθυμεί να αποκτήσει guard (Lloyd, Lorenzo Brown, Baldwin και εσχάτως Sterling Brown). Η Ulm επίσης είναι γνωστή για την εξαγωγή ταλέντων, με τα τελευταία της βραζιλιάνικα «διαμάντια» Santos και Caboclo να λάμπουν στη Σερβία. Μια safe και «οικονομική» λύση από την Τουρκία είναι η Gaziantep (αγωνίζεται φέτος στη 2^η κατηγορία), που έχει «βγάλει στον αφρό» rookies όπως οι Denmon, Jekiri και Miller-McIntyre.

Από τις υπόλοιπες ομάδες παρατηρούμε ότι οι Philadelphia (Hollis Thompson, Monroe), Orlando (Bacon, Donta Hall) και Washington (Napier, Nunn) έχουν το μεγαλύτερο αριθμό rookies από το ΝΒΑ, ενώ αξίζει να αναφερθούμε και στο δικό μας Προμηθέα, που έχει τροφοδοτήσει με 4 παίκτες την κορυφαία Ευρωπαϊκή διοργάνωση (Ellis, Jerian Grant, Langston Hall και Muhammad Faye). Ειδική μνεία, ωστόσο, αξίζει στη Γερμανική Ludwigsburg, η οποία διαθέτει σαφώς το καλύτερο πρόγραμμα ανάπτυξης all-around Gs για την Euroleague, έχοντας αυτή τη στιγμή τρεις εν ενεργεία πρώην παίκτες της (Walkup, Weiler-Babb, Jaleen Smith) στη διοργάνωση και τον Radebaugh, που ήταν πέρυσι στο ρόστερ της Valencia. Αν ψάχνετε τον επόμενο, αυτός δεν αποκλείεται να είναι ο Jayvon Graves, ο οποίος πραγματοποιεί εξαιρετική χρονιά!  

Μέχρι τώρα, λοιπόν, παρατηρούμε ότι αρκετές ομάδες και προπονητές της Euroleague ψάχνουν συγκεκριμένα στοιχεία από τους rookies, ανάλογα με τις ανάγκες του ρόστερ, δείχνοντας προτίμηση σε πρωταθλήματα και συλλόγους του κατώτερου (και όχι μόνο) επιπέδου, που φημίζονται και έχουν έφεση στην ανάδειξη κάποιου τύπου παικτών. Στο παράδειγμα της Ludwigsburg και των Raptors 905, ήρθε να προστεθεί φέτος αυτό της Merkezefendi, από την οποία μεταπήδησαν στην Euroleague οι Oturu και Wright. Μιας και μιλάμε, όμως, για μη Ευρωπαίους παίκτες, που ως επί το πλείστον ξεκίνησαν τα πρώτα τους βήματα σε high schools και κολέγια του NCAA, ήρθε η ώρα για το τελευταίο μέρος της έρευνας, δηλαδή ποια είναι εκείνα τα προγράμματα που μπορούν να τροφοδοτήσουν με μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας την Euroleague.

Είναι γνωστό ότι στο κολεγιακό μπάσκετ, κάθε πρόγραμμα έχει τη δική του εξειδίκευση, φημίζεται για κάτι το ξεχωριστό που δίνει ως εφόδιο στους graduate παίκτες και αντίστοιχα «βγάζει» rookies που ειδικά στο περιβάλλον της Euroleague, μπορούν να αποδώσουν έχοντας καλύτερο σημείο εκκίνησης. Όπως το Wisconsin παράγει ποιοτικούς PF (Hayes-Davis, Reuvers, Kaminsky) και το Gonzaga PG (Pangos, Williams-Goss), έτσι κάθε κολέγιο έχει τη δική του φιλοσοφία και αρχές και αν μπορεί να αξιολογηθεί αυτό με το σωστό τρόπο από το εκάστε τεχνικό τιμ, τόσο καλύτερη μπορεί να είναι η επιλογή ενός rookie.

Στην κορυφή της λίστας βρίσκονται δύο κολέγια, όπου ξεχωρίζει το Virginia του Tony Bennett, το καλύτερο ίσως πρόγραμμα όσον αφορά το τακτικό κομμάτι, για παίκτες που μεταβαίνουν στην Euroleague. Και οι 6 παίκτες που έχουν αγωνιστεί στη διοργάνωση, προερχόμενοι από τους Cavaliers, είχαν τόσο τα fundamentals, όσο και το «πακέτο» για να σταθούν σε αυτό το επίπεδο (Gill, Devon Hall, Tobey και οι πρόσφατοι Justin Anderson, Mike Scott, Guy). Όσον αφορά τα υπόλοιπα κολέγια, ξεχωρίζουν οι σκληροτράχηλοι ψηλοί από το Baylor (Acy, Motley, Gillespie), οι αθλητικοί high-energy Cs από το Xavier (Jalen Reynolds, Tyrique Jones) και το εργοστάσιο παραγωγής ικανών tweener τα τελευταία χρόνια, LSU (Mickey, O’Braynt, Reath και Jarell Martin). Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι μόλις 5 παίκτες από την Division II του NCAA έχουν καταφέρει τα τελευταία χρόνια να βρουν το δρόμο για την Euroleague (McCollum, Chris Jones, Kam. Taylor, Terry και Hommes).

Κλείνοντας, αυτό που «μένει» είναι ότι όσο η Euroleague μεγαλώνει και αναμενόμενα θα αυξηθούν οι ομάδες, την ίδια ώρα που οι εξελίξεις σε ΝΒΑ (με πιθανό expansion και εκεί, αλλά κυρίως με την G League να εδραιώνεται ως προθάλαμος) και NCAA (με παίκτες να εξαντλούν την 5ετία λόγω NIL), σηματοδοτούν μια νέα εποχή, τόσο θα αυξάνεται η ανάγκη των συλλόγων για να διευρύνουν τους ορίζοντές τους και να συνεχίζουν να «σκαλίζουν» την αγορά για value for money λύσεις με προοπτική. Μπορεί η ιστορία να έχει δείξει ότι οι ομάδες με μεγάλο budget και ποιοτικούς παίκτες εντός της διοργάνωσης είναι εκείνες που φθάνουν στην κορυφή, ή ότι εκείνες που επενδύουν περισσότερο σε rookies έχουν ως «ταβάνι» το F4, όμως πολλές φορές είναι κάποιοι εκτός Euroleague, που μπορούν να «λύσουν τα χέρια» των προπονητών (βλ. Moses Wright εσχάτως) και να δημιουργήσουν ευκαιρίες σε άλλες θέσεις.

Το μυστικό, όπως καταγράφηκε στο κείμενο, είναι να γνωρίζουν οι ομάδες τι τους δίνει η αγορά, ποιοι είναι εκείνοι οι οργανισμοί από το κατώτερο επίπεδο που μπορούν να λειτουργήσουν ως «τροφοδότες» σε μεγαλύτερο βαθμό και κυρίως ποιες είναι οι ανάγκες του ρόστερ και τι στοιχεία ζητούνται από τον κάθε rookie. Η ισορροπία δεν είναι εύκολο να βρεθεί, αλλά όταν οι ομάδες θα χρειαστεί στο μέλλον να έχουν ένα μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα ανάπτυξης παικτών, παραμένοντας ανταγωνιστικές, τότε θα αναγκαστούν να βάλουν στην ατζέντα τους και τουλάχιστον έναν ή δύο rookies. Η λίγκα «γερνάει» και οι νέοι παίκτες που σταδιακά πρωταγωνιστούν, κάποτε ήταν έξω από αυτή, αλλά σιγά σιγά έρχεται και η δική τους ώρα!