H επιστήμη στην υπηρεσία του σύγχρονου μπάσκετ: Μια αναγκαία σχέση στην κοινωνική εξέλιξη
To «Shot Clock» γράφει για την σύνδεση ανάμεσα στην επιστήμη και το μπάσκετ, με στόχο την όσο δυνατόν καλύτερη σχέση μεταξύ απόδοσης και υγείας.
Σε πρόσφατη συνέντευξη του, ο Γιώργος Μπαρτζώκας ανέφερε ότι το ιατρικό τιμ του Ολυμπιακού σε συνεργασία με τους προπονητές κάνουν μια επιστημονική προσέγγιση στην κατάσταση των παικτών με αξιολόγηση της απόδοσης και της κατάστασης τους μέσω μετρήσεων με χρήση αισθητήρων. Αυτό δεν είναι παρά ένα πολύ μικρό παράδειγμα της σχέσης μεταξύ επιστήμης και αθλητισμού που πλέον, στο σύγχρονο επαγγελματικό αθλητισμό, είναι σχέση άρρηκτα συνδεδεμένη με την εξέλιξη του αθλήματος.
Σήμερα, αθλητικοί οργανισμοί κάθε επιπέδου αξιοποιούν μεγάλες ποσότητες δεδομένων για να εξασφαλίσουν καλύτερη κατανόηση και πρόβλεψη των επιδόσεων των αθλητών, της προπόνησης, των στατιστικών, των τραυματισμών, ακόμη και της κίνησης [1].
Στόχος αυτής της διαδικασίας δεν είναι άλλος από το να επιτευχθεί μια όσο το δυνατόν καλύτερη σχέση μεταξύ απόδοσης και υγείας, ζητούμενο που δεν είναι πάντα δεδομένο. Ας δούμε μερικά απλά παραδείγματα από τον κόσμο του μπάσκετ, όπου η τεχνολογία έχει εισχωρήσει για τα καλά, δείχνοντας δρόμους για την επόμενη μέρα του αθλήματος:
Εξέλιξη ατομικών δεξιοτήτων
- Ανάλυση κίνησης: Η τεχνολογία καταγραφής κίνησης χρησιμοποιείται για να αναλύσει την τεχνική στην κίνηση των παικτών [2]. Αισθητήρες και κάμερες μπορούν να καταγράψουν την κίνηση του σώματος των παικτών και να παρέχουν αναλυτικά δεδομένα για βελτιώσεις της τεχνικής τους, όσον αφορά την στάση σώματος κατά τη διάρκεια της τρίπλας, όσον αφορά την μηχανική στο σουτ και φυσικά την άμυνα. Μάλιστα, στο πολύ υψηλό επίπεδο βλέπουμε άμεση συνεργασία ομάδων με πανεπιστήμια. Στο San Fransisco τοπικά πανεπιστήμια μελέτησαν την κίνηση του Steph Curry όταν σουτάρει με άμυνα ή ελεύθερος, καταγράφοντας στοιχεία για το πώς μπορεί να βελτιστοποιθεί η προπόνηση του στα πιο δύσκολα σουτ [3]. Ερευνητικές ομάδες από την Ινδία, μελέτησαν την μηχανική του σουτ του διαμορφώνοντας μοντέλα μηχανικής μάθησης για την πρόβλεψη των σουτ του!
2. Εικονική πραγματικότητα: Η τεχνολογία της εικονικής πραγματικότητας χρησιμοποιείται για τη δημιουργία εντυπωσιακών εκπαιδευτικών και προπονητικών εμπειριών. Οι παίκτες μπορούν να τοποθετηθούν σε εικονικά γήπεδα και να εκτελέσουν κινήσεις, προπονήσεις και τακτικές χωρίς να απαιτείται η φυσική παρουσία σε πραγματικά γήπεδα. Με αυτόν τον τρόπο γίνονται προσομοιώσεις σε συστήματα αντιπάλων και ειδικές καταστάσεις που μπορούν να προετοιμάσουν με μοναδικό τρόπο μια ομάδα.
3. Ανάλυση δεδομένων: Η τεχνολογία της ανάλυσης δεδομένων χρησιμοποιείται για να αξιολογηθεί η απόδοση των παικτών και να μπορέσουν οι προπονητές να βρίσκουν τα σχήματα και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες η ομάδα τους απέδωσε καλύτερα. Δεδομένα όπως στατιστικά, κινήσεις, αποστάσεις και άλλα μπορούν να αναλυθούν για να παραχθούν scouting reports και να προετοιμαστούν οι ομάδες.
4. Συσκευές παρακολούθησης (Wearable Devices): Η χρήση συσκευών παρακολούθησης, όπως τα έξυπνα ρολόγια και οι αισθητήρες που φοριούνται στο σώμα, μπορεί να παρέχει αναλυτικά δεδομένα για την απόδοση των παικτών σε επίπεδο φυσικής κατάστασης, αλλά και απόκρισης τους υπό συγκεκριμένες συνθήκες [4]. Αυτά τα δεδομένα μπορούν να παρέχουν πληροφορίες για την καρδιακή συχνότητα, τον ρυθμό και άλλες φυσικές παραμέτρους, βοηθώντας τους παίκτες να παρακολουθούν και να βελτιώνουν την απόδοσή τους, διατηρώντας παράλληλα ικανοποιητικά επίπεδα κούρασης.
Scouting αντιπάλων
- Ανάλυση βίντεο: Η ανάλυση βίντεο με τη χρήση τεχνολογίας βοηθά στην αξιολόγηση των αντιπάλων. Οι ομάδες μπορούν να παρακολουθήσουν αρχεία βίντεο από προηγούμενα παιχνίδια και να αναλύσουν τα στοιχεία και τις τακτικές των αντιπάλων.
- Ανάλυση στατιστικών δεδομένων: Η ανάλυση στατιστικών δεδομένων βοηθά στην κατανόηση των δυνάμεων και των αδυναμιών των αντιπάλων. Με τη χρήση προηγμένων αλγορίθμων και εργαλείων ανάλυσης δεδομένων, οι ομάδες μπορούν να αναλύσουν τα στατιστικά στοιχεία των αντιπάλων και να ανακαλύψουν μοτίβα και τακτικές που μπορούν να εκμεταλλευτούν.
- Προηγμένα λογισμικά scouting: Υπάρχουν ειδικά λογισμικά scouting που επιτρέπουν στις ομάδες να καταγράφουν και να αναλύουν την απόδοση των αντιπάλων. Αυτά τα λογισμικά παρέχουν εργαλεία για τη δημιουργία βίντεο στιγμιοτύπων που μπορούν να δώσουν όσο πιο παραστατικά γίνεται το σχέδιο της αντίπαλης ομάδας.
Ωστόσο, σε καμία περίπτωση δε πρέπει να θεωρούμε ότι η τεχνολογική εξέλιξη αφορά μόνο την απόδοση των παικτών σε επίπεδο τεχνικής ή την ομάδα σε επίπεδο προετοιμασίας. Η συνεργασία ιατρικών τιμ, ερευνητών και ομάδων αποτελούν ίσως το νούμερο ένα πεδίο σύμπλευσης αθλητισμού και επιστήμης. Η αξιοποίηση της τεχνολογίας εκ μέρους της ιατρικής κοινότητας τεχνολογίας έχει ανοίξει νέους δρόμους για την προπόνηση και την προετοιμασία των μπασκετμπολίστων [5]. Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την ανάλυση και την αξιοποίηση των δεδομένων στην προπόνηση των παικτών. Διάφορες εφαρμογές μπορούν να αναλύσουν συνθήκες τραυματισμών, να κάνουν πρόβλεψη συνθηκών για τραυματισμούς και να ελαχιστοποιήσουν την πιθανότητα αυτό να συμβεί.
Την ίδια στιγμή, η εξέλιξη φέρνει αποτελέσματα όπως αυτό:
Η δημιουργία μηχανισμών βασισμένων στη ρομποτική είναι μεν μια προσπάθεια εμπορικής ανάδειξης της σχέσης τεχνολογίας και μπάσκετ, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια προσέγγιση όλων των ηλικιών και στους δύο κλάδους.
Την ίδια στιγμή, δε πρέπει να υποτιμάται η σημασία των δεδομένων που σχετίζονται με την κούραση, όσον αφορά το χτίσιμο των λεπτών συμμετοχής και της δημιουργίας του rotation από την αρχή της σεζόν.
Η επίδραση της τεχνολογίας όμως δε σταματά στο καθαρά αγωνιστικό κομμάτι. Πολλαπλά εργαλεία ανάλυσης αγώνων παρέχουν την δυνατότητα σε αναλυτές και δημοσιογράφους να βρίσκουν εύκολα και γρήγορα πληροφορίες σχετικά με δεδομένα και φάσεις αγώνων, σχολιασμό στα social media και άλλα. Πρόσφατα, σημασιολογικά μοντέλα έχουν αναδείξει τη δυνατότητα να βρίσκεις πληροφορίες για φάσεις αγώνων και όχι απλά στατιστικών μέσα από τη χρήση Σημασιολογικών Γράφων [6]!
Η σχέση μεταξύ του μπάσκετ και της τεχνολογίας έχει ανοίξει νέους ορίζοντες για τους μπασκετμπολίστες και έχει επιφέρει σημαντικές εξελίξεις στην προπόνηση και την υγεία τους. Η συνεργασία της ιατρικής κοινότητας με τη σύγχρονη τεχνολογία, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, έχει επιτρέψει την αξιοποίηση δεδομένων και την ανάλυση αποτελεσματικότερα, επιτρέποντας τη βελτίωση της απόδοσης των αθλητών και την αποτελεσματικότερη εκπαίδευση. Με τη χρήση εικονικής πραγματικότητας και άλλων τεχνολογιών προσομοίωσης, οι μπασκετμπολίστες μπορούν να εξασκηθούν σε εικονικά περιβάλλοντα και να αναπτύξουν τις αθλητικές τους ικανότητες. Επιπλέον, οι προηγμένες λύσεις παρακολούθησης και ανάλυσης δεδομένων προσφέρουν στους προπονητές και τους αθλητές αντικειμενικές πληροφορίες για τη βελτίωση των επιδόσεών τους και την πρόληψη τραυματισμών.
Ωστόσο, παρά τα πολλά οφέλη, υπάρχουν και ορισμένα περιορισμοί που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Η υψηλή τεχνολογία μπορεί να είναι δαπανηρή και δυσπρόσιτη για ορισμένες ομάδες ή αθλητές, περιορίζοντας την ισότητα των ευκαιριών και μεγαλώνοντας ακόμη περισσότερο το χάσμα μεταξύ επαγγελματικού και ερασιτεχνικού αθλητισμού, αλλά ακόμη περισσότερο μεταξύ των ίδιων των επαγγελματικών λιγκών! Επιπλέον, συχνά οι αθλητές διαμαρτύρονται ότι ίσως η τόση μέλετη πάνω στην απόδοση τους, τους κάνει να χάνουν κομμάτι της αγάπης τους για το άθλημα μετατρέποντάς τους σε μηχανές παραγωγής αθλητικού περιεχομένου και απόδοσης!
Τέτοιοι κίνδυνοι είναι σημαντικοί. Χρειάζεται πάντα το όριο που δε πρέπει να ξεπερνιέται, γιατί πλέον τα εργαλεία που δίνονται είναι πραγματικά σημαντικά και δε πρέπει να πάνε χαμένα.
[1] Lowe, Z. (2015). From BMI to TMI: The NBA Is Leaning Toward Wearable Tech.
Grantland.
[2] Lowe, Z. (2014). The Data Flow Continues: NBA D-League Will Monitor Player
Heart Rate, Speed, Distance Traveled, and More. Grantland.
[3] Berger, K. (2015). Warriors ‘wearable’ weapon? Devices to monitor players
while on the court. CBSSports.
[4] Springer, S. (2015). Sports wearables are the wave of the future. Boston Globe.
[5] Zwerling, J. (2013). ‘Significant’ Injuries Now an NBA Trend?. Bleacher Report.
[6] Tsolakis et al. (2023). An Ontology-based Framework for Semantic Content in Media Data Interpretation